Boy uzatma Türkiye ’de İstanbul Şişli Etfal Sağlık Kurumu 1. Ortopedi ve Travmatoloji Muayenehaneyi, Florence Nightingale Ortopedi ve Travmatoloji Takımı ’nden Doç. Dr. Metin Küçükkaya; ‘ilizarov ’ ismi verilen boy uzatma yöntemini en fazla uygulayan hekimler arasında bulunuyor.Boy uzatmaya yarayan ‘ilizarov ’ isimli aygıt, kısa boylular için mucizeler yaratıyor. Operasyonla birkaç ay kemiğe bağlanan bu aygıt, kol ve bacakları uzatıp, cücelikten kurtarıyor… Doç. Dr. Metin Küçükkaya, boy uzatma operasyonlarındaki son teknikleri anlattı…
Boy uzatma operasyonları kimlere uygulanabiliyor? ‘İlizarov ’ reelinde ortopedi ve travmatolojide çok yaygın kullanılan bir rehabilitasyon yöntemidir. Bu yöntemin uygulama alanlarından biri, boy uzatmadır. Ancak, aynı zamanda sıradan kırıkların rehabilitasyonunda, bacak denksizliklerinde, kaynamayan kırıklarda, kemik enfeksiyonlarında ve muhtelif sebeplerle kemiğin kaybolduğu vaziyetlerde de uygulanıyor. Kol ve bacaklardaki tam biçim bozukluklarına tatbik edilebiliyor.
Boy uzatmada en güç uygulama alanı cücelik mi? ‘İlizarov ’ reelinde teknik olarak uzmanlık gerektiren bir yöntemdir. Bunların içinde en güç uygulama alanı; ayak biçimi bozukluklarıdır. Başka Bir Deyişle; doğumsal ya da sonradan kazalar neticeyi oluşan, özellikle de yanıklar gibi gidişatlarda ortaya çıkan ayak deformasyonları. İlizarov yönteminin en kolay uygulama alanı; kırıkların rehabilitasyonudur. İkinci kolay uygulama alanı olarak ise ‘boy uzatma ’ kazanç. Boy uzatmada, uzatılan kemik sayısı çoğaldıkça, başka bir deyişle, aynı bacakta uzatma ölçüyü çoğaldıkça, karşılaşılan meseleler de çoğalır.
Boy uzatma ve bacak uzatmak için hangi teknikleriniz var? Şu anda üç değişik teknik kullanılıyor. Yalnızca dışarıdan aygıt takarak bacağını uzattığımız hastalar var. Kemiğinde enfeksiyonu bulunan, deformasyonu olan, kemiğin içine çivi koyamayacağımız gidişatlar için bu yöntemi seçim ediyoruz. İkinci teknik; kemiğin içine çivi yerleştirerek, onun üzerinden aygıtla uzatmak veya bizim geliştirdiğimiz çok daha tehlikesiz olan yeni bir teknik de aygıtla uzatma yaptıktan sonra dokuları gözeten plak uygulaması. Bu yöntemi, mesele olmayan uyluk ve kaval kemiği uzatmalarında seçim ediyoruz. Boy uzatma yönteminin avantajı; dışarıda aygıtın çok daha kısa zaman kalması, böylece çok daha konforlu bir rehabilitasyon sağlıyor olması. Üçüncü teknik ise bacağın içine kendiliğinden uzayabilen çivi yerleştirmek. Ancak pahalılığı ve eminliğinin hudutlu olması sebebiyle, az sayıda hastada kullanılabiliyor.
Estetik rehabilitasyon ne kadar sürüyor, boy uzarken hastaların kesintisiz uyuması mı gerekiyor? Bir santimetre kemik uzunluğu elde etmek için rehabilitasyon süresi 30 ile n0 gün arasında değişiyor. Hastanın boyu 5 santim uzayacaksa, 150 günlük bir rehabilitasyon süreci gerektiriyor. Boy reelinde 50 günde uzuyor. Ancak, kemiğin bütün olarak iyileşmesi için 150 gün gerekiyor. Bu zaman içinde hastalar hekim takibine alınıyor. Bacaklarında kullanılan tekniğe göre değişen vakitlerde aygıt taşımaları gerekiyor. Ancak bu biçimde yataklı rehabilitasyona gerek kalmadan, bol bol hareket etmelerini, hatta yürümelerini nasihat ediyoruz.
En fazla kaç santim uzama sağlanıyor? 35 santimle; dünyada bildiğimiz en uzun kemik uzatma yöntemini asıllaştırdık. Urlu dokuyu çıkartarak, kalan boşluğu 35 santim kemik uzatarak doldurduk. Ancak bu yöntem her zaman uygulanamıyor. Özellikle iki bacakta uzatma yapılması gerektiğinde, en fazla 10-12 santim tek seferde uzatabiliyoruz. Bu bazı hastalar için yeterli olmadığında, rehabilitasyon birkaç safhada yinelenebiliyor. Toplam uzunluk ölçüyü; çocukluktan itibaren rehabilitasyona başlandığında, n0 santime kadar erişebiliyor.
Boy uzatmada ne gibi tehlikeler var? Tam hastalara imza attırdığımız bir formumuz bulunuyor. Bu formda tam tehlikeleri anlatıyoruz. Her uygulamadan evvel bir saat hastayı bilgilendiriyoruz. Ayrıca, hastalar birbirlerini görerek uygulama hakkında bilgi alabiliyorlar. Tehlikelerin hangileriyle kesinlikle karşılaşacaklarını ya da hangileriyle karşılaşma ihtimalleri bulunduğunu açıklıyoruz. Zira rehabilitasyonu yarım vazgeçme vaziyeti; zafersizlik anlamına geliyor. Tel diplerinde enfeksiyon, eklemlerde hareket kısıtlığı yaşanması, ağrı olabiliyor. Ancak bunların hiçbiri kalıcı problem yaratmıyor ve rehabilitasyonun başarısını yasaklamıyor.